شاید تنها بیمه‌ای که مورد تایید بسیاری از افراد و اقشار مختلف جامعه است فقط و فقط بیمه تامین اجتماعی باشد، بیمه تامین اجتماعی به صورت اجباری و اختیاری قابل انجام است. اگر در جایی مشغول به کار هستید و یا خودتان کارفرمای مغازه یا شرکتی هستید می‌توانید بیمه تامین اجتماعی را برای خودتان و کارمندانتان انجام دهید. اما اگر جایی شاغل نیستید و یا صاحب شغل مشخصی نیستید می توانید بیمه خویش فرما داشته باشید. در این مطلب به بررسی کلی بیمه خویش فرما می‌پردازیم. همراه ما باشید.
این بیمه مناسب چه کسانی است؟
بیمه خویش فرما مناسب افرادی است که پوشش بیمه‌ای خاصی ندارند و از طرف هیچ فرد و یا هیچ سازمانی برایشان حق بیمه‌ای واریز نمی‌شود. به این نکته توجه نمایید که بیمه مشاغل آزاد با بیمه خویش فرما متفاوت است. در بیمه مشاغل آزاد، محل کاری برای فرد تعریف میشود و کارفرمایی وجود دارد، ولی در بیمه خویش فرما هر فرد برای خود می‌تواند حق بیمه را پرداخت نماید یعنی خود فرد (شما) هم کارفرما هستید و هم کارگر. شاید بهترین مثال برای بیمه خویش فرما، یک خانم خانه دار و یا فریلنسر ها است که بیمه خویش فرما پرداخت می‌کنند.
حتما بخوانید: تفاوت بیمه عمر و تامین اجتماعی چیست؟
سابقه پرداخت حق بیمه خویش فرما
یکی از شرایط احراز بیمه خویش فرمای تامین اجتماعی، داشتن سابقه پرداخت حق بیمه در تامین اجتماعی است. با توجه به این شرط فرد متقاضی بیمه خویش فرمای تامین اجتماعی باید سابقه پرداخت حق بیمه ۳۰ روزه را داشته باشد تا بتواند نسبت به تهیه بیمه خویش فرما اقدام نماید.
شرایط بیمه خویش فرما تامین اجتماعی
- دارا بودن حداقل ۳۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه از جمله شرایط داشتن بیمه خویش فرماست و فرد بیمه شده باید حداقل این مدت سابقه بیمه‌ای را داشته باشند.
- افرادی می‌توانند بیمه خویش فرما داشته باشند که سن شان بین ۱۸ تا ۵۰ سال (مرد و زن) باشد و افراد بالای ۵۵ سال باید در پرداخت حق بیمه معادل مدت مازاد سنی، سابقه حق بیمه را بپردازد. یعنی اگر ۵۸ سال دارید، برای شروع بیمه خویش فرما، بایستی حق بیمه ۳ سال را پرداخت کنید و معافیتی وجود ندارد. اما اگر ۱۲۰ ماه سابقه دارید، از شرط سنی معاف هستید. یعنی اگر ۶۲ ساله هستید و ۱۲۰ ماه سابقه دارید، الزامی برای پرداخت ۷ سال سابقه ندارید.
- فرد بیمه شده بایستی کد ۱۰ رقمی بیمه تامین اجتماعی داشته باشد.
- فرد بیمه شده حتما باید از اتباع ایران باشد.
- اگر ۱ بار با سازمان تامین اجتماعی، قرارداد اختیاری منعقد کرده باشید، تا ۳ بار حق انعقاد بیمه اختیاری بدون شرط سنی خواهید داشت.
- اگر فردی دارای سابقه پرداخت حق بیمه خویش فرماست، می‌تواند بعد از اشتغال و پرداخت حق بیمه توسط کارگاه و محل کارش از سابقه بیمه ای خود استفاده کند، همچنین اگر بعد از واریز شدن بیمه اجباری از طرف کارفرمای وی اشتباها حق بیمه خویش فرما پرداخت نماید باید به تامین اجتماعی اطلاع دهد تا نسبت به قطع بیمه اختیاری وی اقدام شود.
پیشنهاد خواندن: بیمه تکمیلی را بهتر بشناسید
مزایا و معایب بیمه خویش فرما تامین اجتماعی
حتما به این نکته توجه داشته باشید که در بیمه اجباری تامین اجتماعی، تمامی مراحل ثبت نام توسط کارفرما انجام میشود ولی در بیمه‌ای که به صورت بیمه خویش فرما اختیاری هستند تمامی کارهای ثبت نام و پرداختی باید توسط خود فرد انجام شود.
مزایا بیمه خویش فرما
- داشتن پوشش های درمانی بیمه تامین اجتماعی
- داشتن امکان بازنشستگی با توجه به سابقه پرداخت حق بیمه
- امکان استفاده از پوشش کمک هزینه ازکارافتادگی در صورت حادثه در طول مدت داشتن بیمه تامین اجتماعی
- کلیه خدمات فوت
- کلیه خدمات درمانی
- صدور و تمدید دفترچه
- صدور و تمدید دفترچه افراد تحت تکفل
- پرداخت کلیه هزینه های کفن و دفن مثل بیمه اجباری کارگران
- امکان ارائه وسایل کمک پزشکی مثل عصا
با بیمه تکمیلی انفرادی خودتان را بیمه تکمیلی کنید
معایب بیمه خویش فرما
اگر بخواهیم بیمه خویش فرما را با بیمه تامین اجتماعی اجباری مقایسه کنیم، با توجه به اینکه برای بیمه خویش فرما معادل ۲۷ درصد از حقوق بعنوان بیمه منظور میشود شما نمی‌توانید از مزایای استفاده از جمله:
- پرداخت کل حق بیمه با خود فرد است
- غرامت ایام بارداری
- غرامت ایام بیماری
- بیمه بیکاری
- کمک هزینه ازدواج
- کمک هزینه از کار افتادگی ناشی از کار
استفاده نمایید.
قیمت و مبلغ بیمه خویش فرما در سال۱۴۰۱
درصد حق بیمه متقاضیان بیمه خویش فرما اختیاری، ۲۷ درصد دستمزد و حقوق توافق شده است و کلیه تعهدات را نیز شامل خواهد شد. ۳ درصد دیگر را نیز دولت پرداخت می‌کند که طبق ماده بیست و هشتم قانون تامین اجتماعی می‌باشد.
مبلغ بیمه خویش فرما، بر اساس حداقل و حداکثر حقوق و دستمزدی است که هر سال، شورای عالی کار تعیین و توسط وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ابلاغ میشود. مبنای پرداخت حق بیمه ماهانه خویش‌فرما، بر اساس حداقل حقوق اعلامی تعیین میشود و هر ۲۴ ماه یک بار، ۱۰ درصد قابل افزایش است.
با توجه به تعیین و اعلام حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۱ مبلغ حق بیمه های صاحبان حرف و مشاغل آزاد و اختیاری به شرح زیر می‌باشد:
حق بیمه ماهانه بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد در ماه‌های ۳۱ روزه بر اساس حداقل دستمزد :
- مشاغل آزاد ۱۲ درصد: ۵۱۸.۲۸۹ تومان
- مشاغل آزاد ۱۴ درصد : ۶۰۴.۶۷۰ تومان
- مشاغل آزاد ۱۸ درصد: ۷۷۷.۴۳ تومان
حق بیمه ماهانه بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد در ماه‌های ۳۰ روزه بر اساس حداقل دستمزد :
- نرخ ۱۸% : ۵۰۱.۵۷۰ تومان
- نرخ ۱۴% ۵۸۵.۱۶۵ تومان
- نرخ ۱۲% ۷۵۲.۳۵۵ تومان
البته برابر آخرین بخشنامه‌های سازمان تامین اجتماعی مبلغ حق بیمه‌ها منطبق با حرفه و یا شغل تغییر می‌کند.
تفاوت بیمه تامین اجتماعی خویش فرما با بیمه اجباری
بیمه خویش فرما با بیمه اجباری تامین اجتماعی متفاوت می باشد. میزان حق بیمه یکی از دلایل وجود تفاوت بین بیمه خویش فرما تامین اجتماعی با بیمه اجباری (همان بیمه ای که یک کارفرما، کارگر و نیروی خود را بیمه می کند)می باشد که مبلغ بیمه اجباری تامین اجتماعی حدود ۲.۵ برابر بیمه خویش فرما تامین اجتماعی است. در بیمه تامین اجتماعی اجباری ۷ درصد بیمه از طرف کارگر دریافت میشود. اما در بیمه خویش فرما همه هزینه را باید خود فرد بپردازد.
از دیگر تفاوت های بیمه تامین اجتماعی با بیمه خویش فرما امکان دریافت بیمه بیکاری در بیمه تامین اجتماعی اجباری می باشد که اگر فرد بیمه شده به هر دلیلی از کار بیکار شد، مانند آنچه در بحران همه گیری کرونا برای برخی از مشاغل و حرف دیدیم، بیمه بیکاری به وی تعلق میگیرد.
در بیمه اجباری تسهیلات درمانی بیشتری به کارگر تعلق خواهد گرفت. در صورتی که در بیمه اختیاری یا خویش فرمای تامین اجتماعی، حدود ۱۴ تا ۱۸ درصد برای دریافت خدمات درمانی از فرد دریافت می شود. البته هیچ تفاوتی برای بازنشستگی کارگران در طرح اختیاری و اجباری وجود ندارد. اما تسهیلات مستمری بگیری و ازکارافتادگی بین این دو طرح متفاوت می باشد.
نحوه خرید بیمه تامین اجتماعی خویش فرما
برای خرید بیمه خویش فرما باید فرد با همراه داشتن مدارک زیر به شعبه سازمان تامین اجتماعی در شهر محل سکونتشان مراجعه نماید، سازمان مدارک و موارد مورد نظر را بررسی کرده و مراتب را به صورت کتبی به شما اعلام می‌کند. معمولا روال کار تا ۲ ماه انجام می گیرد . اگر درخواست شما تایید شد کتبا به شما اعلام میشود . در این مرحله شما ۲۰ روز کاری فرصت دارید که به شعبه تامین اجتماعی رفته و قرارداد را منعقد کنید. پس از عقد قرارداد، ۱۰ روز فرصت دارید تا اولین فیش را پرداخت کنید.
مدارک لازم برای بیمه خویش فرما
- مراجعه حضوری شخص متقاضی به کارگزاری بیمه
- اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه
- اصل و کپی کارت ملی و کارت پایان خدمت یا معافی
- پنج قطعه عکس ۴*۳ جدید جهت ارسال به معاینات و اخذ شماره بیمه
مراحل انجام بیمه خویش فرما تامین اجتماعی
برای درخواست انجام بیمه خویش فرما باید فرد به یکی از شعبه ها یا کارگزاری های تامین اجتماعی مراجعه کنید و بعد از پر کردن فرم و ارائه مدارک خواسته شده یک شماره بیمه دریافت کنید و بر اساس آن شماره بیمه، هر ماه باید مبلغ بیمه خویش فرما را به حساب بیمه واریز کنید. مبلغ در زمان مشخص شده باید به حساب واریز شود و در غیر این صورت باعث جریمه و قطع قرارداد میشود. بعد از اعلام درخواست بیمه خویش فرما تامین اجتماعی حدود ۶۰ روز طول میکشد تا تامین اجتماعی صلاحیت فرد را برای داشتن بیمه خویش فرما تامین اجتماعی اعلام کند.
اگر پس از گذشت ۶۰ روز بعد از ارسال درخواست ، پاسخی به شما داده نشده باشد، می توانید به سازمان بازرسی کل کشور یا بخش بازرسی اداره کل بیمه تامین اجتماعی شهرستانی که در آن سکونت دارید، مراجعه کنید.
درصد حق بیمه خویش فرما معمولاً توسط شورای عالی کار بر اساس حداقل و حداکثر حقوق و دستمزد سالانه، و با پیشنهاد توسط وزارت تعاون و کار ابلاغ می گردد. همان طور که می دانید هر ۲۴ ماه یک بار هم این میزان حقوق و دستمزد دچار تغییر می شود و حدود ۱۰ درصد افزایش می یابد.
نکته مهم آن است که حداکثر سن برای بیمه اختیاری شدند ۵۰ سال است. البته این نکته را هم باید بدانید که اگر شما سابقه پرداخت هرگونه بیمه را برای ۱۰ سال داشته باشید، حتی اگر سن شما از ۵۰ سال نیز بیشتر باشد، در این صورت بیمه خویش فرما تامین اجتماعی بدون شرط سنی برای شما قابل اجرا است.
نکته: توجه داشته باشید که در زمان تقاضا برای بیمه بیمه خویش فرما تامین اجتماعی باید کمتر از ۹ ماه از تاریخ آخرین قطع بیمه شما گذشته باشد.
آیا می‌توان اعضای خانواده را هم بیمه کرد؟
برای هر فرد باید بیمه خویش فرمای جداگانه پرداخت شود. اما اگر بخواهید برای خانوادتان دفترچه بیمه تهیه کنید باید بایستی برای هر دفترچه بیمه علاوه بر پرداخت حق بیمه برای هر نفر در ماه حق سرانه درمان آن را پرداخت کنید.
آیا بیمه خویش فرما بازنشستگی دارد؟
بازنشستگی غایت نهایی بسیاری از افرادی است که بیمه می‌شوند و هر چه بازنشستگی زودتر اتفاق بیافتد افراد بیشتر خوشحال می‌شوند. بیمه خویش فرما نیز همانند بیمه اجباری تامین اجتماعی دارای بازنشستگی است. مستمری بازنشستگی در بیمه تامین اجتماعی بر اساس دو سال آخر و یا بر اساس ۵ سال آخر پرداختی فرد و سنوات خدمت بیمه‌ای وی محاسبه میشود.
پیشنهاد ما این است که اگر شما می خواهید که برای زمان بازنشستگی یک اطمینان و پشتوانه در زندگی داشته باشید می‌توانید از بیمه عمر کمک بگیرید. انواع بیمه نامه‌های عمری که توسط شرکت‌های بیمه ارائه میشود دارای پوشش‌های بیمه‌ای و جنبه سرمایه گذاری می‌باشد. ساده‌ترین روش مقایسه بیمه عمر با بیمه تامین اجتماعی بررسی جدول سرمایه‌گذاری بیمه عمر با مبلغی است که شما ماهانه این مبلغ را برای تامین اجتماعی پرداخت می‌کنید را به عنوان سرمایه گذاری در بیمه عمر مقایسه کنید.